Gmina Łukowa

Szkoła Podstawowa w Chmielku

Chmielek 81
23-412 Łukowa
NIP 918-17-64-182   REGON 001135771
e-mail:sekretariat@sp-chmielek.pl

https://www.sp-chmielek.pl/

Dyrektor

Zbigniew Sokal
tel. +48 84 685 51 65

Historia szkoły

Szkoła Podstawowa w Chmielku została utworzona
w latach międzywojennych - prawdopodobnie w roku 1920.

Na początku XX wieku na terenie gminy Łukowa funkcjonowała tylko jedna szkoła w Łukowej. Nauka odbywała się w języku rosyjskim. Pierwszym zapamiętanym nauczycielem w tej szkole był Ludwik Januszewski wraz z żoną, pracował w szkole jako nauczyciel około 50 lat. Kolejnym nauczycielem był Konrad Chojko, uczył on już w nowym drewnianym budynku szkolnym, który był pobudowany na obecnym placu szkolnym. W czasie I wojny światowej budynek szkoły spłonął wraz z tą częścią wsi,  pożar w Łukowej wzniecili Austriacy - 15 czerwca 1915 roku. Konrad Chojko w Łukowej pracował do czasu odzyskania niepodległości w roku 1918.

W tym czasie przymusu szkolnego nie było i dzieci do szkoły uczęszczały w zasadzie tylko w czasie zimy, natomiast w czasie lata wykonywały prace w gospodarstwach domowych i do szkoły nie uczęszczały. Po I wojnie światowej nauka odbywała sięw wynajętych salach w domach prywatnych.

Jednym z licznych zadań odradzającego się państwa polskiego było stworzenie w całym kraju jednolitego szkolnictwa powszechnego. Bilans wyjściowy był bardzo niekorzystny u progu niepodległości na naszym terenie szkół było niewiele i najczęściej były to szkoły elementarne jednoklasowe, w których najczęściej nie kładziono nacisku na naukę w języku polskim stąd wynikało wiele trudności. Szkolnictwo nie posiadało własnych budynków, brakowało również nauczycieli z odpowiednim przygotowaniem do pracy w szkołach.

W roku 1919 Naczelnik Państwa podpisuje dekret stanowiący i regulujący, tworzone od podstaw szkolnictwo na terenie Rzeczypospolitej. W zapisach dekretu mówi się o obowiązku szkolnym dzieci w wieku od 7 do 14 lat. W dekrecie znalazł się  zapis który nakładał na władze gminy założenie szkoły w każdej miejscowości, w której było przynajmniej 40 dzieci. Polskie dzieci miały ujednolicony program nauczania jedynie przez pierwsze trzy lata nauki. Wynikało to z tego, że istniały szkoły jednoklasowe o jednym nauczycielu, dwuklasowe, trzyklasowe aż do szkół siedmioklasowych. Największą ilość stanowiły te szkoły jedno i dwuklasowe. Dekret popisany przez Naczelnika Państwa przyczynił się do powstania na terenie gminy Łukowa Szkół Powszechnych w Chmielku, Pisklakach, Osuchach, Borowcu i Łukowej.

W ciągu dwóch lat od odzyskania niepodległości dzieci z terenu gminy mają możliwość kształcenia się w swoich miejscowościach, a nie tak jak wcześniej, jeżeli ktoś chciał się nauczyć czytać i pisać oraz rachować to musiał uczęszczać do szkoły w Łukowej.

Początkowo w Chmielku funkcjonowała szkoła jednoklasowa o jednym nauczycielu, ale ze względu na dużą ilość dzieci objętych obowiązkiem szkolnym utworzona została szkoła dwuklasowa, a następnie trzy i czteroklasowa, wraz z podnoszeniem stopnia organizacyjnego szkoły w Chmielku pracowało coraz więcej nauczycieli. W celu dokładniejszego zobrazowania działalności szkoły w Chmielku należy dodać, że dzieci przerabiające różny materiał uczyły się w tych samych pomieszczeniach klasowych, były to też dzieci w różnym wieku. W tym samym czasie gdy w Chmieku funkcjonowały jedno-dwu-trzy lub czeroklasowe, dzieci uczyły się przez wiele lat bo przecież obowiązek szkolny obowiązywał do 14 roku życia. Najczęściej nauka w jednej klasie trwała w zależności od stopnia organizacji od kilku do dwóch lat.

Szkoła czteroklasowa w Chmielku funkcjonowała do roku 1932, kiedy to zaczęła obowiązywać nowa reforma szkolnictwa zwana "Jędrzejewiczowską", która dzieliła szkoły na I, II i III stopnia organizacji.

Publiczna szkoła Powszechna w Chmielku otrzymała II stopnień organizacji, tzn. nauka w szkole kończyła się po 6 klasie, natomiast inne szkoły na terenie gminy otrzymały I stopień organizacji (Pisklaki, Borowiec) gdzie nauka kończyła się po 4 klasie bez możliwości dalszego kształcenia, natomiast w Łukowej funkcjonowała szkoła pełna siedmioklasowa co dawało możliwość dalszego kształcenia.

Przy Publicznej Szkole Powszechnej w Chmielku działały:

  • Szkolna Kasa Oszczędności, której opiekunem był Bronisław Celej.
  • Koło Młodzieży Wiejskiej "Siew", którego głównymi celami była organizacja życia kulturalnego dla mieszkańców wsi. Koło organizowało przedstawienia teatralne wykorzystując do tego pomieszczenia szkolne. Wystawiono kilka sztuk "Chłopi i arystokraci", "Werbel domowy", "Zaczarowany młyn", "Dożynki". Aktorami byli uczniowie szkoły jak również młodzież wiejska. W latach 30 sekretarzem koła był Józef Wenek.

W roku szkolnym 1937/1938 do szkoły w Chmielku uczęszczało 231 uczniów, można to stwierdzić na podstawie zapotrzebowania do inspektora Szkolnego w Biłgoraju na dzienniki lekcyjne.

  •         W pierwszym dzienniku lekcyjnym zapisane były dzieci klasy drugiej i szóstej, w sumie 54 uczniów.
  •         W drugim dzienniku zapisane były dzieci klasy czwartej i piątej, w sumie 77 uczniów.
  •         W trzecim dzienniku miały być zapisane dzieci klasy pierwszej i trzeciej, w sumie 100 uczniów.

Kierownik szkoły wystosował prośbę o kolejny czwarty dziennik dla klasy pierwszej i trzeciej, ponieważ liczy 100 uczniów nie dało zapisać w jednym dzienniku lekcyjnym.

Nauczyciele pracujący w Publicznej Szkole Powszechnej w Chmielku, w okresie międzywojennym:

  •         Jan Osadowski (kierownik szkoły)
  •         Jadwiga Augustyn
  •         Mieczysław Augustyn
  •         Karolina Grabowska
  •         Bronisław Celej
  •         Stanisława Sobotnicka
  •         Stanisława Kostelecka
  •         Zofia Lonczewska

Prawdopodobnie jest to niepełny wykaz nauczycieli pracujących w szkole w Chmielku.
Budynek szkoły nie znajdował się na obecnym placu szkolnym, tylko naprzeciw po drugiej stronie drogi biegnącej przez Chmielek.

opracował: Jan Rój - emerytowany nauczyciel


Po II wojnie światowej zajęcia wznowiono w 1946 roku w siedmiu odddziałach - wspomina Pani Janina Niedzielska (emerytowana nauczycielka). Zajęto dwa budynki drewniane po przeciwnych stronach drogi. Po stronie północnej była to diakówka (mieszkanie po popie), na stronie południowej był to przedwojenny budynek szkoły. Pierwszymi nauczycielami byli Pan Włodzimierz Matwiejszyn i Pani Surma, oboje mieszkali w budynkach szkolnych. W 1947r. do pracy przyjęto Panią Anielę Blicharz, w 1948r. Pana Jana Ożgę, w 1950r. Pana Michała Hyza i w 1957r. Panią Jadwigę Serwatko. Od początku funkcjonowania Szkoły kierownikiem był Pan Włodzimierz Matwiejszyn. W kolejnych latach w Szkole pracowali także: Bronisław Soluch, Maria Krawczyk, Feliksa Gałka, Danuta Gałka.
We wrześniu 1965 roku oddano do użytku murowany budynek szkoły.
Nowe skrzydło szkoły zostało oddane do użytku we wrześniu 1997 roku.