Gmina Łukowa

Historia Łukowej

Brak źródeł historycznych nie pozwala ustalić dokładnej daty powstania wsi Łukowa i pierwszego okresu jej dziejów Według zachowanych ksiąg archiwalnych parafii w Łukowej, wieś założona została w II połowie XIV wieku przez możnowładcę Jana Kustrę do którego należał podówczas wielki pas ziemi od Krzeszowa aż do Lubaczowa i Leżajska wraz z ogromnymi połaciami lasów. W połowie XV wieku, po wymarciu rodu Kustrów, tereny te stanowiły królewszczyznę Łukowa znalazła się w Starostwie Zamechskim powiatu przeworskiego. Łukowa nazywała się pierwotnie "LUKAWĄ" od wyrazu "LUKUS", co oznaczało ciemny gaj, ponieważ wieś została założona wśród ciemnej, gęstej puszczy. Pierwsza wzmianka o wsi Łukowa znajduje się w dokumencie z 1466 roku, mocą, którego ówczesny pleban Tukowski Michał odstąpił za 9 marek karczmę z polami i ogrodem, pod warunkiem, aby posiadacze tej karczmy, pól i ogrodu płacili jemu i jego następcom corocznie 9 marek. W Łukowej i wsiach przyległych należących do tej parafii rejestr poborowy z roku 1628 wymienia liczbę ludności 2000 osób, z tego na wieś łukowa przypadały 334 osoby. Na początku XVIII wieku zanotowano dane liczbowe, ogólne dla całej parafii. W roku l 724 do spowiedzi wielkanocnej przystąpiło 2000 osób, zaś w 1758 roku już 3000 osób Sama wieś Łukowa w roku 1888 liczyła 264 numery i 3000 ludności. Wedle lustracji królewszczyzn przeprowadzonej w 1564/65 roku wieś liczyła aż 21, 5 łana, tj 361, 2 ha ziemi uprawnej, 81 kmieci osiadłych, 7 zagrodników, aż 6 karczmarzy i 42 bartników W Łukowej były 2 stawy i folwark starosciański. W roku 1570 wraz z całym powiatem zamechskim za zasługi dla Rzeczypospolitej wieś Łukowa przeszła w dziedziczne posiadanie Zamoyskich. Parafię w Łukowej założono na początku XV wieku Obszar jej był bardzo rozległy Obejmował wsie Zamch, Obsza, Wola Obszańska, Borowiec, Olchowiec, Dorbozy, Babice, Chmielek, Szarajówka, Zawadka, Budzyń, Rakówka, Pisklaki, Szostaki, Kozaki i Osuchy (obecnie jest to teren trzech gmin). Pierwszy kościół w Łukowej był drewniany, powstał przed rokiem 1466, był kilkakrotnie niszczony przez pożary, ale zawsze odbudowywany Jako taki przetrwał do roku 1671, kiedy to w miejsce starego, zbudowano nowych kościół drewniany który istniał 200 lat. W roku 1880 z fundacji ht Tomasza Zamoyskiego i parafian powstał nowy kościół istniejący do dnia dzisiejszego. Wiek XIX to okres zaboru rosyjskiego Po upadku Powstania Styczniowego od roku 1869 język rosyjski stał się językiem urzędowym Urzędy sprawowali ludzie nasłani przez zaborcę W roku 1875 na terenie parafii Łukowa w Zamchu, Obszy, Babicach i Chmielku powstały cerkwie prawosławne. W roku 1914 wybuchła I wojna światowa, która przyniosła wielkie bitwy na obszarze Równiny Biłgorajskiej Po przełamaniu frontu rosyjskiego w 1915 roku na Królestwo ruszyła wielka ofensywa wojsk niemieckich Wycofująca się armia rosyjska paliła wsie a mieszkańców wysiedlano w głąb Rosji /całej parafii wysiedlono 5153 osoby, z czego w roku 1916 powróciło 217, w 1917 - 264, a roku 1918 - 1551 osób.

Galeria zdjęć

  • Historia Łukowej
  • Historia Łukowej
  • Historia Łukowej